Αθανασούλης, Κρίτων

Ο Κρίτων Αθανασούλης (1916 – 24 Οκτωβρίου 1979) ήταν Έλληνας ποιητής και δοκιμιογράφος.

Ήταν το πέμπτο κατά σειρά παιδί του Θεόδωρου και της Μελπομένης. Ο πατέρας του ασκούσε το επάγγελμα του τοπογράφου μηχανικού στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων και καταγόταν από το Καστράκι Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας.

Γεννήθηκε στην Τρίπολη (1916) καθώς εκεί τότε υπηρετούσε ο πατέρας του. Ο μεγάλος αδερφός του ποιητή, Κωνσταντίνος, εργαζόταν ως διευθυντικό στέλεχος σε τράπεζα ενώ ο δεύτερος αδερφός του, Χρήστος (1910-1987), ήταν νομικός και ένας εκ των ιδρυτών του ΙΚΑ, γνωστός στο Ίδρυμα με το ψευδώνυμο “Πατριάρχης”. Ο τρίτος αδερφός του, Νικόλαος (1913-1986), ασκούσε το επάγγελμα του οδοντιάτρου και εκτός από το δικό του ιατρείο, εργαζόταν και στο ΠΙΚΠΑ ως οδοντίατρος παιδιών. Η αδερφή του Ευγενία παντρεύτηκε και δεν άσκησε κάποιο επάγγελμα ενώ η τελευταία του αδερφή, Αλίκη (Δημητσάνα 1924 – Αθήνα 1989), εργάστηκε ως δακτυλογράφος στο συμβολαιογραφείο του Παντελή Ζωγραφάκη.

Κατά την περίοδο 1956-1958 ήταν μεταξύ των εκδοτών του περιοδικού «Η Εφημερίδα των Ποιητών», στο οποίο δημοσίευε βιβλιοκριτικές. Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, καθώς και μέλος της Επιτροπής Απονομής του βραβείου Γρυπάρη από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών το 1976. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές ξένες γλώσσες.

Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά. Αρχικά το έργο του είχε μια κοινωνική διάσταση, αλλά μετά τον πόλεμο πήρε περισσότερο υπαρξιακό χαρακτήρα. Πάντοτε όμως αντιμετώπιζε τον άνθρωπο ως επηρεαζόμενο από τα ιστορικά γεγονότα.

Του απονεμήθηκαν:

• το 1ο Βραβείο του Διεθνούς Διαγωνισμού του ιταλικού περιοδικού «Battaglia Letteraria το 1956 για τη συλλογή «Ξενοδοχείον Ο Κόσμος»,
• το Βραβείο της Ομάδας των Δώδεκα (Έπαθλο Χατζηπατέρα) το 1964 για τη συλλογή «Αγριόχοιροι»,
• το 2ο Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1969 για τη συλλογή «Το μικρό μου σύμπαν».

Το 1969, ο ποιητής, είχε κληθεί από την Ασφάλεια προκειμένου να δώσει εξηγήσεις, επειδή το ποίημα του “ο Αγριόχοιρος” απαγγέλθηκε στο θέατρο των Εθνών από των αριστερών πεποιθήσεων Ιταλό ηθοποιό Vittorio Gasman.

Μετά την μεταπολίτευση, τον Αύγουστο του 1974, όπως δημοσίευσε σχετικά και η εφημερίδα “Απογευματινή” (10/8/74) συμμετείχε στην κίνηση των 142 συγγραφέων για την αποκατάσταση της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών μαζί με τους: Γ.Αθανασιάδης-Νόβας, Βασίλη Βασιλικό, Κώστα Βάρναλης, Μενέλαο Λουντέμη, Μάριο Πλωρίτη, Γιάννη Ρίτσο, Στρατή Τσίρκα, Αντώνη Σαμαράκη, Παντελή Πρεβελάκη κ.α.

Πέθανε την 24η Οκτωβρίου 1979 από συγκοπή καρδιάς.

Ποίηση

• Κάιν και Άβελ (1940)
• Η πολιτεία της νύχτας (1943)
• Ω γλυκύ μου έαρ (1944)
• Το τραγούδι των πέντε ανέμων (1947)
• Ιχώρ ή Ο πίνακας μιας αγωνίας (1948)
• Λεπτομέρειες από τη λυπημένη ιστορία του ανθρώπου (1950)
• Αγωνία (και οι ασκήσεις ευαισθησίας) (1952)
• Εσωτερική περιπέτεια (1953)
• Με τους ανθρώπους και με κανένα (1954)
• Ξενοδοχείον Ο Κόσμος (1956)
• Δυο άνθρωποι μέσα μου (1957)
• Περιπτώσεις καθημερινότητας (1959)
• Η επίσκεψη του Άγγέλου (1961)
• Ο αγριόχοιρος (1963)
• Ένας ποιητής στο δρόμο και οι σάτιρες για τη Λεωνόρα (1974)
• Ποιήματα 1940-1966 (1966, συγκεντρωτική έκδοση)
• Το μικρό μου σύμπαν (1969)
• Ο Αγαθάγγελος, ο Εφιάλτης και τα συμβάντα (1974)
• Το ανθρώπινο ζήτημα (1976)
• Τα ποιήματα 1967-1979 (1980, με εισαγωγικό σημείωμα του Μιχάλη Μερακλή)

Θεατρικά

• Ο άλλος της ωραίας μοναξιάς (1969)

Μελέτες

• Ο ποιητής Ρήγας Γκόλφης. Ένας πρόδρομος του καθαρού λόγου στην Ελλάδα (1951)
• Σελίδες από το προσωπικό μου ημερολόγιο. Η σύγχρονη ποίηση και ένα αυθεντικό παράδειγμά της (1959)
• Σήμερα η ποίηση. Σελίδες από το προσωπικό μου ημερολόγιο 1957-1967 (1972)