Ζαφειρίου, Σταύρος

Ο Σταύρος Ζαφειρίου είναι λογοτέχνης της Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε το 1958 στη Θεσσαλονίκη όπου και ζει Στα έργα του χρησιμοποιεί θρύλους και αφηγήσεις της λαϊκής παράδοσης με ενεργά πάντοτε παρόν το στοιχείο της εντοπιότητας. Ο λόγος του υποβλητικός που φέρει τη ρομαντική συγκίνηση ενώ αν και μοντέρνος συγγραφέας ακολουθεί συχνά τη παραδοσιακή μετρική στιχουργία. Στα γράμματα εμφανίζεται το 1983 με το «Ευλύγιστο πέλμα».

Το 1986 ήταν ένας απ’ τους επτά ποιητές που εκπροσώπησαν την Ελλάδα στην B’ BIENNALE νέων καλλιτεχνών των Ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου. Το 1998 η ποιητική του συλλογή «Τα κατοικίδια» ήταν υποψήφια για το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού «Διαβάζω», ενώ το 1999 με τη συλλογή «Η Άτροπος των Ημερών» ήταν υποψήφιος για το κρατικό βραβείο ποίησης. Το έμμετρο θεατρικό παιδικό παραμύθι του «Το καρναβάλι των ζώων» τιμήθηκε με το βραβείο του κύκλου του παιδικού βιβλίου.

Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης». Επίσης, το 2013, αλλά και το 2021 ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 2019 ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου.

Κείμενα του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά «Αντί», «Το Δέντρο», «Εντευκτήριο», «Ο Παρατηρητής», «Ποίηση», “Ποιητικά”. Ποιήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και πολλά έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, σουηδικά, βουλγαρικά, σερβικά κ.ά.

Στο έργο του Ζαφειρίου συχνή είναι η εξιστόρηση μέσω μιας θρυλικής ή ανώνυμης περσόνας καθώς και η εμφάνιση μιας σειράς εικόνων που ενώ φαίνονται καθορισμένες χρονικά δημιουργούν την αίσθηση της διαχρονικής συνεύρεσης παρόντος και παρελθόντος σ’ έναν ακαθόριστο χωροχρόνο. Η σχέση του με τη γλώσσα είναι νευραλγική, στο έργο του «Δύσκολο» βλέπουμε τη ίδια τη γλώσσα να αδυνατεί να διαβεί τη σύγχρονη πραγματικότητα με όλα τα φαινόμενα βίας, ρατσισμού και ξενοφοβίας που τη διατρέχουν. Ακόμη ο Ζαφειρίου αντιλαμβάνεται τη λογοτεχνία ως ένα παιχνίδι, όπως στο «Ενοχικό» όπου επιχειρεί να αναιρέσει τη σοβαρότητα του κειμένου με τη χρήση λατινικών εκφράσεων σ’ όλους τους τίτλους σχολιάζοντας τη φύση της γλώσσας και δημιουργώντας ένα παιχνίδι με τη γλώσσα και τις έννοιες.

Ο Ζαφειρίου χρησιμοποιεί την ιστορία αναστοχαζόμενος πάνω σ’ αυτή. Στα έργα του διαλέγεται με την ιστορία και το μύθο και έννοιες όπως ο πόλεμος, το μίσος και ο ανθρώπινος φόβος είναι ορισμένες από τη συνεχώς μεταβαλλόμενη ηθική ενός πολιτισμού που και ο ίδιος διαρκώς μεταμφιέζεται. Μέσα σ’ ένα τέτοιο πολιτισμό και στο «Ενοχικό» ο συγγραφέας συνδιαλεγόμενος με το θέμα της ενοχής, όχι ως αίσθημα αλλά ως πράξη και όχι προς ένα άλλο πρόσωπο αλλά προς τον ίδιο μας τον εαυτό, επικεντρώνεται στην ανθρώπινη φύση και στη βιολογική της μοίρα. Τέλος,όσον αφορά τη σχέση του με τη πόλη του, η Θεσσαλονίκη επηρεάζει άμεσα το έργο του λειτουργώντας πολλές φορές ως σκηνικό δράσης για τους ήρωές του. Ακόμα και όταν η πόλη δεν δηλώνεται με το όνομά της, προσδιορίζεται από κομβικά της σημεία ενώ μπορεί να μην έχει μυθοπλαστική σημασία αλλά χρηστική σκοπιμότητα καθώς ο συγγραφέας θέλει να βάλει τους ήρωες του σ’ ένα αστικό περιβάλλον. Ο ίδιος δηλώνει πως «Η σχέση του ανθρώπου με τον τόπο του είναι αμφίδρομη και καθοριστική και για τους δύο. Ακόμη και στα έργα μου όπου η πόλη είναι απούσα, η πόλη μου είναι εκείνη αν δε τη περιγράφω εγώ με περιγράφει εκείνη».