Χαραλαμπίδης, Κυριάκος

Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης (Άχνα, 31 Ιανουαρίου 1940) είναι Ελληνοκύπριος ποιητής. Από το 1961 εξέδωσε δώδεκα ποιητικές συλλογές και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, το ελληνικό και το κυπριακό κράτος και από φορείς της Κύπρου, της Ελλάδας και του εξωτερικού. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες και αποτέλεσαν αντικείμενο πολλών αφιερωμάτων και μελετών.

Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, ο ποιητής για τον οποίο ο Τάκης Παπατσώνης έγραψε «ζωογονεί την μαρασμένη και ασθενούσα νεοελληνική Ποίηση. Της ξαναδίνει με το πρέπον δέος το μεγάλο της ηθικό θεμέλιο, έναν νέο και σφριγηλόν Ουμανισμό», γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κύπρο (1940). Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρακολούθησε μαθήματα θεάτρου στην Αθήνα και ειδικεύτηκε σε θέματα ραδιοφωνίας στο Μόναχο. Εργάστηκε ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση και για τρεις δεκαετίες στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, απ’ όπου αφυπηρέτησε ως Διευθυντής Ραδιοφωνίας. Μεγάλο μέρος της ποίησής του απηχεί στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 με συνέπεια και την κατοχή του μισού σχεδόν νησιού. Ο ίδιος είναι ένας από τους πρόσφυγες, μιας και το χωριό στο οποίο μεγάλωσε, βρίσκεται στην κατεχόμενη Κύπρο.

Τρεις συλλογές του τιμήθηκαν με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης της Κύπρου – Το Αγγείο με τα Σχήματα (1974), Αχαιών Ακτή (1978), Αμμόχωστος Βασιλεύουσα (1983). Επίσης, η συλλογή Θόλος πήρε το 1989 το Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών και η Μεθιστορία, το 1996, το Κρατικό Βραβείο Ποίησης της Ελλάδας. Το 1997 κυκλοφόρησε (μετάφραση και εισαγωγή του ίδιου) το βιβλίο Ρωμανού του Μελωδού: Τρεις Ύμνοι (Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας). Το 1998 ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης τιμήθηκε με το Έπαθλο Καβάφη στην Αίγυπτο. Το 2003 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε το Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Το 2006 του απονεμήθηκε το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς Τεύκρου Ανθία – Θοδόση Πιερίδη. Το 2007 τιμήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία με το Αριστείο Γραμμάτων, Τεχνών και Επιστημών. To 2013 έγινε Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στη συνεδρία της 13ης Ιουνίου 2013 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στον κλάδο της Λογοτεχνίας (Ποίησης) στην Τάξη των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών.

Πολλοί κριτικοί έχουν εκφραστεί θετικά για το έργο του ποιητή. Σύμφωνα με τον Γιώργο Κεχαγιόγλου, «ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης έχει περάσει, από καιρό, το κατώφλι του καλού ποιητή. Έχει, επίσης, κατακτήσει μία από αδιαφιλονίκητες πρώτες θέσεις ανάμεσα στους ποιητές της γενιάς του και όλου του ελληνισμού. Και δεν θα πούμε τίποτε το τολμηρό ή αναπόδεικτο, αν δεχτούμε, με ανεπιφύλακτη συγκίνηση, ευγνωμοσύνη και αίσθημα δικαιοσύνης, ότι η ‘Αμμόχωστος Βασιλεύουσα’ είναι το αρτιότερο ελληνικό βιβλίο του 1982» Σύμφωνα με τον Ευριπίδη Γαραντούδη, «η προ πολλού κατακτημένη και υψηλή αισθητική αξία της ποίησης του Χαραλαμπίδη τον αναδεικνύει σε έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της μεταπολεμικής και μεταπολιτευτικής περιόδου». Ο ομότεχνός του Ντίνος Χριστιανόπουλος σε συνέντευξή του δήλωσε γι’ αυτόν: «θαυμάζω πολύ έναν Κύπριο ποιητή, τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη. Πρόκειται για μεγάλο ποιητή!».

Έργο

• Πρώτη Πηγή, Αθήνα, 1961.
• Η άγνοια του νερού, με πρόλογο Τάκη K. Παπατσώνη, Ίκαρος: Αθήνα, 1967
• Το αγγείο με τα σχήματα, Λευκωσία, 1973.
• Αχαιών Ακτή, Λευκωσία, 1977; 2η έκδοση, Άγρα: Αθήνα, 2003.
• Αμμόχωστος Βασιλεύουσα, Ερμής: Αθήνα, 1982; Άγρα: Αθήνα 1997
• Θόλος, Ερμής: Αθήνα, 1989; 1991; Άγρα: Αθήνα, 1998.
• Μεθιστορία, Άγρα: Αθήνα, 1995; 2000.
• Δοκίμιν, Άγρα: Αθήνα, 2000.
• Αιγιαλούσης Επίσκεψις, Άγρα: Αθήνα, 2003.
• Κυδώνιον Μήλον, Άγρα: Αθήνα, 2006.
• Ίμερος, Μεταίχμιο: Αθήνα, 2012
• Στη γλώσσα της υφαντικής, Μεταίχμιο: Αθήνα 2013
• Ποιήματα, 1961-2017 (Συγκεντρωτική έκδοση), Ίκαρος, Αθήνα 2019