Φαριάντ, Φερεϊντούν

Ο Φερεϊντούν Φαριάντ (فریدون فریاد Fereydoun Fary, 6 Δεκεμβρίου 1949 – 5 Φεβρουαρίου 2012) ήταν Ιρανός ποιητής, συγγραφέας παιδικών βιβλίων και μεταφραστής, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα αραβικά, στα αγγλικά και στα γαλλικά. Στην Περσία είχε εκδώσει πολλές ποιητικές συλλογές και πολλές μεταφράσεις Ελλήνων και ξένων ποιητών.

Γεννήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1949 στο Χοραμσάρ (Khoramshahr) της Περσίας ως Φερεϊντούν Ραχίμι (Rahimi). Είχε κάνει πανεπιστημιακές σπουδές στην Τεχεράνη. Ήρθε στην Ελλάδα το 1980 και συναντήθηκε με τον Έλληνα ποιητή Γιάννη Ρίτσο στη Σάμο. Μετά γύρισε στην Περσία, όπου είχε ξεσπάσει πόλεμος, και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1986 μετά την καταστροφή της γενέτειράς του από τον στρατό του Σαντάμ Χουσεΐν. Από τότε ζούσε και εργαζόταν στην Αθήνα. Είχε λάβει την ελληνική υπηκοότητα. Στην Αθήνα σπούδασε νεοελληνική φιλολογία και αρχαία ελληνικά. Ο Φαριάντ μιλούσε περσικά, αγγλικά και γαλλικά, και γνώριζε λίγα αραβικά και ισπανικά.

Είχε βραβευθεί από την Ελληνική Εταιρεία Μετάφρασης Λογοτεχνίας και από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Επιστημόνων. Για την έκδοση, τον Μάιο 2005, του σημαντικού έργου Πέτρινος Χρόνος (εκδόσεις Salles), ο Φαριάντ τιμήθηκε από την Ελληνική Πολιτεία με το «Βραβείο Μετάφρασης έργου Ελληνικής Λογοτεχνίας σε ξένη Γλώσσα για το 2005», σε επίσημη τελετή στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στις 15 Μαρτίου 2006.

Ο Πέτρινος Χρόνος είναι ένα ογκώδες (1100 σελίδες) δίγλωσσο (Ελληνικά και Περσικά) έργο, που έγινε πραγματικότητα μετά από εκτεταμένη συνεργασία του Φαριάντ με τον Ρίτσο, με τον οποίο συνδέθηκε με μακρόχρονη φιλία. Στο έργο αυτό περιλαμβάνονται:

— ολόκληρη η ομότιτλη συλλογή του Ρίτσου
— ολόκληρες οι τρεις συλλογές ποιημάτων Ημερολόγια Εξορίας
τα ποιήματα Ακροβολισμός, Γράμμα στον Ζολιό Κιουρί, Το ποτάμι κι εμείς, Τα τρία Χωρικά, Ο γιος μου το φεγγάρι μου, Η Ανυπότακτη Πολιτεία, Ημερολόγιο και Επιστολές ενός Φαντάρου (αποσπάσματα από ένα χαμένο έργο του Γιάννη Ρίτσου), Το Χρέος των Ποιητών, Ο Ηρακλής κι εμείς
— πολλές φωτογραφίες του Ρίτσου, επιστολές του από την εξορία προς την αδελφή του, και μια τελευταία συνέντευξη που έδωσε στον Φαριάντ

Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση δίγλωσσο έργο του Ρίτσου που έχει εκδοθεί παγκοσμίως. Η επίμοχθη προσπάθεια του Φαριάντ στην όσο το δυνατόν πιστότερη και εμπνευσμένη μεταφορά του έργου του Ρίτσου υπερπηδώντας τα γλωσσικά και εκφραστικά εμπόδια, υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του ίδιου του Ρίτσου, δημιούργησε ένα πολύτιμο συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς με βαθιές και παλαιές ιστορικές συγγένειες.

Αποσπάσματα ποίησης του Φαριάντ, που είχε μεταφράσει ο ίδιος ο Ρίτσος στα Ελληνικά (κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κέδρος»), διδάσκονται σε ανθολογία του Δημοτικού Σχολείου.

Η εκπομπή Παρασκήνιο της κρατικής τηλεόρασης ΕΤ1, την Τετάρτη 22/03/2006, ήταν αφιερωμένη στον ποιητή και είχε τίτλο Φερεϊντούν Φαριάντ, ουρανός χωρίς διαβατήριο. Ο Φαριάντ έχει συμμετάσχει επίσης σε τηλεοπτικές σειρές και διαφημίσεις.

Πέθανε στην Αθήνα στις 5 Φεβρουαρίου 2012 από καρκίνο.

Στα Ελληνικά κυκλοφορούν τα παρακάτω βιβλία:

• Όνειρα με Χαρταετούς και Περιστέρια, (εκδόσεις Κέδρος, 1988), που έχει διακριθεί με το βραβείο Άντερσεν
• Ουρανός χωρίς Διαβατήριο, (εκδόσεις Γνώση, 1995)
• Ιστορίες από τον Παράδεισο, (εκδόσεις Αρμός, 1997)