Πίνδαρος

Ο Πίνδαρος (522 π.Χ. – 443 π.Χ.) υπήρξε λυρικός ποιητής της Αρχαίας Ελλάδας.

Γεννήθηκε το 522 ή το 518 π.Χ. στις Κυνός Κεφαλές, συνοικισμό της Θήβας. Ήταν γιος του Δαίφαντου και της Κλεοδίκης. Τα έθιμα και οι παραδόσεις της οικογένειάς του άφησαν το αποτύπωμά τους στην ποίησή του και παίζουν σημαντικό ρόλο στην αποτίμηση των σχέσεων του ποιητή με τους συγχρόνους του. Η φυλή των Αιγιδών βαθιά ριζωμένη γενεαλογικά στον μύθου του Αιγέα, ανήκε στο Κάδμειο στοιχείο της πόλης των Θηβών, δηλαδή στην πρεσβύτερη ευγενική τάξη της πόλης που αναζητούσε την προγονική της κληρονομιά στις ημέρες του ιδρυτή των Θηβών Κάδμου.

Ο ίδιος αναφέρει ότι η γέννησή του συνέπεσε με τη γιορτή των Πυθίων (Vita Ambrosiana, frgm. 193), αλλά δεν είναι σίγουρο αν πρόκειται για τα Πύθια του 522 ή του 518 π.Χ. Άγνωστη είναι και η χρονολογία θανάτου του. Από τη χρονολόγηση του τελευταίου σωζόμενου ποιήματος οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πέθανε γύρω στο 446 π.Χ. Ολοκλήρωσε την ποιητική του εκπαίδευση τόσο στη Θήβα όσο και στην Αθήνα.

Εξαιτίας της φήμης του, το σπίτι του έγινε ένα από τα αξιοθέατα των αρχαίων Θηβών και ο Αρριανός αναφέρει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος, ως ένδειξη τιμής προς τον ποιητή, το εξαίρεσε από την καταστροφή με την οποία τιμώρησε το 335 π.Χ. την υπόλοιπη πόλη , καθώς ο Πίνδαρος είχε συνθέσει εγκώμια για τον Αλέξανδρο Α΄ της Μακεδονίας.

Ο Πίνδαρος ασχολήθηκε με τη χορική λυρική ποίηση. Από τα σωζόμενα έργα του το μεγαλύτερο όγκο αποτελούν τα Επινίκια, χορωδιακά άσματα που ψάλλονταν στην πατρίδα του νικητή κατά τον εορτασμό της επιτυχίας του ή ακόμα και στον χώρο διεξαγωγής των αγώνων.

Ο Πίνδαρος έγραψε χορικές αρκετών τύπων. Σύμφωνα με τους βιογράφους της ύστερης αρχαιότητας αυτές οι ωδές ταξινομήθηκαν από τους λόγιους της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας σε είδη:

• Ύμνοι, 1 βιβλίο
• Παιάνες, 1 βιβλίο
• Διθύραμβοι, 2 βιβλία
• Προσόδια, 1 βιβλίο
• Παρθένια, 3 βιβλία, (περί των νεαρών γυναικών)
• Υπορχήματα 1 βιβλίο, (υποστηρικτικά χορού)
• Εγκώμια, 1 βιβλίο
• Θρήνοι, 1 βιβλίο
• Επινίκια, 4 βιβλία

Από αυτό το εκτενές corpus μόνον οι επινίκιες ωδές έχουν διασωθεί πλήρεις. Οι υπόλοιπες είναι γνωστές μόνον από παραπομπές άλλων συγγραφέων ή σπαράγματα παπύρων που ανακαλύφθηκαν στην Αίγυπτο.

• Ολυμπιόνικοι
• Νεμεόνικοι
• Πυθιόνικοι
• Ισθμιόνικοι

Πλήρη μετάφραση του πινδαρικού έργου με πλούσια σχόλια εκπόνησε ο Παναγής Λεκατσάς (Πίνδαρος, μετάφραση και ερμηνευτικά, 2η έκδοση, Δίφρος, Αθήνα, 1960).